Bierbrouwerij De Witte Leeuw

Brouwerij

Historisch Erfgoed

Opgericht: <1512
Gestopt: 1916

Namen

(1512-1613) Bierbrouwerij De Hooiwagen
(1613-1654) Bierbrouwerij De Posthoorn
(1654-1916) Bierbrouwerij De Witte Leeuw

Provincie: Noord-Brabant

Vestigingsadres

Haven 21 Breda

Geschiedenis

In 1512 verkochten de erfgenamen van Heinrick Gorijsz en Jan van IJpelaer Gijsbrechtsz een huis en erve met brouwerije omtrent de Vischmerct achter bij dezer stadt veste, aan Goossen van Goirle uten lande van Ludock. Toen de erfgenamen van Gooswijn van Goirle in 1535 het huis met brouwerij verkochten aan Jannen Gherijts sone vander Strompe en Godert Jan Godertszone, werd deze Den Hooijwagen genoemd.

Uit bewaard gebleven documenten is bekend dat de brouwerij verschillende keren van eigenaar is verwisseld. In 1613 kocht brouwer Jan Jacob van Doren De Hooiwagen en veranderde de naam in De Posthoorn. Aan de brouwerij was sindsdien ook een mouterij verbonden.

In 1654 was de naam van de brouwerij opnieuw gewijzigd. Isaack van Hooren en zijn echtgenote Jacobmina Cornelis Franssen van Riel verbonden in dat jaar als onderpand hun huis, achterhuis, mette brouwerij ende alle haere toebehoorte soo cuijpen, ketels, backen als andersints van ouds Den Posthoren en nu Den Witte Leeuw genaemd.

Latere eigenaren waren onder andere coopbrouwers Hendrick Heijblom en zijn zoon Pieter, Cornelius van Bergen en Willem Jamez. Jamez verkocht de brouwerij in 1813 aan koopman Jacobus van der Schrieck. In 1828 was De Witte Leeuw met een productie van 2.500 vaten de grootste brouwerij van Breda.

In 1832 maakte Van der Schrieck Bierbrouwer en Mouter; in de Brouwerij genaamd de Witte Leeuw, op de Haven binnen deze Stad, bij deze bekend, dat hij zich te rekenen van den 1sten dezer, heeft geassocieerd met den heer J. Van Haperen, en genoemde zaak in het vervolg zal worden uitgeoefend, onder de firma van, Van der Schrieck en Van Haperen. Na gerezen geschillen maakten beide firmanten in 1837 bekend dat het kantoor van de brouwerij voortaan in hun eigen huis was gevestigd. Blijkbaar waren er geldproblemen want in 1838 werd beslag gelegd op de brouwerij en werd ze te koop aangeboden. Het duurde nog tot 1840 voordat Pieter Antonie van Riel bekend maakte dat hij De Witte Leeuw had aangekocht.

Slechts een jaar na aankoop werd de brouwerij opnieuw geveild. Leendert Ruijssenaers werd de nieuwe eigenaar van De Witte Leeuw. De brouwerij had destijds een koperen brouwketel met een inhoud van 40 vaten en 70 kannen, een brouwketel van 46 vaten en 45 kannen en een brouwkuip van 39 vaten en 60 kannen.

Leendert Ruijssenaers probeerde de brouwerij in 1859, 1862 en in 1863 weer van de hand te doen. Pas in 1867 vond hij een koper in de persoon van Jacob Elie Vreede. Vreede was naast bierbrouwer ook gemeenteraadslid van Breda. Vlak voor zijn overlijden in 1897 werd de brouwerij ondergebracht in de NV bierbrouwerij de Witte Leeuw, met Henri Velu als directeur.

Velu vertrok in 1903 naar Den Haag waarna Victor Scheers hem opvolgde als directeur. In 1914 werd de brouwerij voor het laatst te koop aangeboden. Blijkbaar zonder succes want in 1916 werd ze omgebouwd tot groentedrogerij. Later bood het pand nog onderdak aan de mineraalwater- en limonadefabriek De Kroon en diende het als café en restaurant. Sinds 1966 heeft het de status van rijksmonument.