Zoeken

Bierbrouwerij Den Aker

Brouwerij

Opgericht: 1681
Gestopt: 1874

Provincie: Utrecht

Vestigingsadres

Oudegracht Utrecht

Geschiedenis

Ondanks bezwaar van het brouwersgilde, die de concurrentie vreesden, kreeg Gerhard Berger uit Amersfoort van het Utrechtse stadsbestuur toestemming voor de oprichting van een brouwerij in de kelders van Groot Payenborgh aan de Oude Gracht. Zijn brouwerij heette Den Aker, maar werd ook Het Keteltje of De Keteltjes genoemd. Een aker is een ijzeren emmer, die in een put wordt gebruikt. De afbeelding van een aker is makkelijk te zien als een ketel. Of dit de werkelijke reden is blijft echter giswerk.

Gerhard Berger overleed in 1716, maar zijn bezittingen werden pas in 1724 verdeeld waarna zij zoon Cyprianus Berger de brouwerij overnam. Cyprianus Berger was naast brouwer ook drie keer burgemeester van Utrecht, in de perioden 1764-1766, 1771-1773 en 1780-1782. In 1767 werd Den Aker te koop aangeboden, maar blijkbaar zonder succes. Na het overlijden van Cyprianus Berger in 1786 werd de van ouds alom vermaarde en sterk beklante brouwerij opnieuw te koop aangeboden.

Mogelijk heeft de brouwerij na 1786 enkele jaren stilgelegen want in 1796 gaf de familie Roelans als eigenaar van den Aker, met deze aan zijne Kalanten en die hem verder met de Leverantie van Bier gelieven te begunstigen, zoo in de Stad als ten Platte Lande en elders te kennen, dat hij weder met january aanstaande aanvang zal nemen, met de Bierbrouwen als voorheen, te weten van 5, 6, 8 en 12 Gulden de Ton, halfvaten en Kinnetjes daarna gerekend.

De brouwerij werd in 1801 opnieuw geveild en kwam in handen van Theodorus Schuurman en zijn zoon David Boelen Schuurman. Later trad Theo's andere zoon Hendricus Elink Schuurman ook tot de firma toe. Hij kocht in 1819 een kunst wijn azijn fabriek en bracht die over naar Utrecht. Den Aker had ook een mouterij waaruit in 1828 een brand ontstond die bijna het hele pand in de as legde.

In 1832 liet de andere Utrechtse brouwerij, De Boog, weten dat zij alle soorten van Bieren brouwen, toebereid met zoodanige Ingrediënten, dat het gebruik derzelven de gezondheid thans allezins voordeelig en bevorderlijk is, dat voorts, op aanmoediging van Heren Burgemeester en Wethouderen, alsmede van de Geneeskundige Commissie, dezelven zoodanig worden vervaardigd, en in geenerlei opzigt om de vrees voor de cholera behoeven vermeden te worden. Hierop liet Den Aker weten ook in het aanwenden van gepaste middelen, om hunne Bieren, bij de tegenswoordige luchtsgesteldheid, en bij een gepast gebruik, volgens het gevoelen van deskundigen, onschadelijk te maken, hebben de eer ter kennisse van het Publiek te brengen, dat Zij reeds sedert eenigen tijd de noodige voorzorgen tot dat einde hebben in het werk gesteld. Zij zijn in het belang van het algemeen gaarne bereid, het hen deswegens bekende aan hunne Confrères, des verlangd wordende, mede te deelen. Wat dit geheime ingrediënt tegen de cholera was blijft onduidelijk, maar Jan van Schaardenburg van brouwerij De Drie Akers uit Kockengen was blij met de zeer vriendelijke mededeeling der Heeren eigenaren der Bierbrouwerij Den Aker, die hem in staat hadden gesteld om bier te brouwen niet schadelijk voor de gezondheid in de thans heerschende ziekte.

Hendricus Elink Schuurman overleed in 1848. Zijn weduwe Antonetta Duuring zette de brouwerij voort en liet haar na aan haar zoon Hendrik Elink Schuurman junior. Hendrik junior stopte in 1874 met brouwen. Volgens de Kamer van Koophandel was de brouwerij ten onder gegaan aan de concurrentie van de Beijersche, Noord-Brabantsche en andere bieren die in toenemende mate ingevoerd werden.

Eigenaren (historie)

Gerhard Berger
Cyprianus Berger
Cornelis Anthony Roelans
Jean Esaie Roelans
Theodorus Schuurman
David Boelen Schuurman
Hendricus Elink Schuurman sr.
Antonetta Duuring
Hendrik Elink Schuurman jr.