‘Hoera! Ik heb een mening…’

1 mei 2025 - Frits Dunnink.

We leven in een tijd waarin het ventileren van een mening nog nooit zo makkelijk was. Dat klinkt democratisch. Het kan anywhere, anytime. Als je zit te wachten op je bestelling in het restaurant, of staat de wachten op je trein. Als je voetbal kijkt en je aandacht even verslapt. Op de plee als je bezig bent een grote boodschap te verrichten. Of in je bed voor het slapen gaan, als je lief nog even in de badkamer haar/zijn tanden poetst. Het enige dat je ervoor nodig hebt, is je smartphone.

Om een mening te geven is nadenken om die te ventileren niet meer nodig. Er was een tijd dat je een ingezonden brief kon schrijven naar de krant. Daar zat je dan een avond op te broeden, want het moest wel hout snijden. Dat leidde in de regel tot een gefundeerde, overwogen stellingname. Je mening geven via je smartphone maakt het mogelijk om achte/schaamteloos uit de heup te schieten via de talloze apps die we rekenen tot de (a)sociale media.

Dat is schrikken

Psychologen hebben ontdekt dat er een overeenkomst is tussen hoe mensen op de wereld reageren van achter een smartphone- of computerscherm en achter het stuur in hun auto. Hoe dat is? De meeste mensen schrikken wanneer ze zichzelf terugzien, voelen groot ongemak of zelfs schaamte over het beeld dat ze afgeven.

Voor je ingezonden brief of vuilbekkend achter het stuur moet je jouw mening nog articuleren. Maar op de bekende platforms waar we elkaar heden ten dage virtueel ontmoeten, hoef je er niet meer eens woorden aan vuil te maken. Een duimpje of een woedend gloeiend hoofdje aanklikken volstaat. Of bierdopjes, bij de grote meningenmachine die sinds enkele jaren vast bestanddeel geworden is van onze bierwereld: Untappd.

Op Untappd worden meningen even achteloos gegeven als op enig ander sociaal kanaal – een soort ‘opinieboeren’. Dankzij Untappd is er een grote groep liefhebbers voor wie bier ontdekken een soort postzegels verzamelen is geworden. En als op die strooptocht een bier eens niet de smaakpapillen vermag te behagen, is een slechte beoordeling in een oogwenk gegeven. Er zijn veel liefhebbers wier organoleptische ontvangstruimte beperkt is. Gelukkig leven we in een tijd, waarin iedereen zonder meer een mening kan geven, toch?

Mismatch tussen bier en liefhebber

Als jou een bier niet smaakt dan is dat vaker niet dan wel de schuld van de brouwer. Waarom bestel je een geuze als zuur niet jouw smaak is? Als je de weg nog niet kent in de bierwereld, kan dat natuurlijk gebeuren. Maar als dat jou een proefervaring oplevert die je onplezierig vindt, is dat niet te wijten aan het bier of aan de brouwer. Dan is er sprake van een mismatch tussen jou en het bier.

Het is een algemeen voorkomende reflex van mensen om anderen de schuld te geven van hun eigen teleurstellingen. Misschien ligt daar de verklaring dat bierdrinkers bij zo’n mismatch een bier een miserabele rating te geven. Een sprekend voorbeeld is wat menig geuzesteker doet vertwijfelen aan Untappd. ‘Bah, zure meuk!’: 0.5 dopjes als rating op Untappd.

Laat jezelf niet kennen. Neem de verantwoordelijkheid dat jijzelf niet zo’n handige keuze hebt gemaakt. Check het bier wel in, vermeld dat het je niet smaakte: note to self. Maar reageer je frustratie niet af met een lage, onrechtvaardige rating. Je kunt er ook voor kiezen om het bier dan niet een beoordeling te geven. Wel zo chique.

Meer alcohol ≠ beter bier

Nog iets over de beoordeling van bier. Meer smaak en meer alcohol betekent niet automatisch dat een bier ook beter is dan een bier met subtielere smaak en minder alcohol. Het is anders, niet meer maar ook niet minder.

Dus waarom geef je een dry stout van 4.5% een lagere rating op Untappd dan een dikke Imperial Stout? Het is appels met peren vergelijken, maar waarom krijgt die dry stout van jouw schamele 3 dopjes in jouw beoordeling en de Imperial Stout wel 4.5? Terwijl het allicht beide bieren zijn die volgens de maatstaven uitstekend zijn gebrouwen.

Een matig pilsener geef je een lagere beoordeling van een uitstekend pilsener. Maar waarom zou je het lekkerste pils dat je ooit gedronken hebt, niet honoreren met full marks op Untappd? En dan te bedenken dat zo’n pils te allen tijde moeilijker is om te brouwen dan die mindblowingly dank Westcoast IPA, waarbij de brouwer met gemak eventuele brouwfoutjes camoufleert door er nog een emmer hippe hop bij te gooien.

Respect voor elkaar

Nog een laatste dingetje: het is ook goed om rechtvaardig en zonder oordeel mensen tegemoet te treden die iets vinden van bier. Mannen hebben niet meer verstand van bier dan vrouwen. Mannen en vrouwen proeven anders. Wie vindt dat vrouwen niets weten van bier en er om die reden niks over mogen vinden, vergist zich. Een ieder die stelt dat bier een domein is voorbehouden aan mannen, staat aan de verkeerde kant van de geschiedenis. Bejegen vrouwen die je ontmoet in de bierwereld met respect. Jij kunt er zelf voor zorgen dat de bierwereld een plek is waar het fijn is voor iedereen. We hebben allemaal belang bij een biercultuur die voor zoveel mogelijk liefhebbers prettig voelt.

Bejegen mensen die iets anders vinden over bier dan jij met respect. Zeg niet: ‘Dat is niet lekker!’ Kies ervoor om te zeggen: ‘Dat vind ik niet lekker.’ De woorden die je kiest, bepalen in welke wereld je leeft. Wat jij niet wilt dat jou geschiedt, dat doe je ook een ander niet.