Facebook Twitter Instagram

Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur

Eerder verschenen Blogs

Transitietijd

1 februari 2025 - Raymond van der Laan.

Het was een jaar van transitie, 2024. Op het wereldtoneel, zoals we dat elke dag weer kunnen zien en lezen, maar ook op kleinere, persoonlijke schaal. Ik wisselde van baan, onze jongste ging het huis uit zodat we in volle glorie kennis konden maken met het fenomeen ‘lege nest syndroom’, en ook op bierschrijfgebied gebeurde het een en ander. Na bijna tien jaar op freelancebasis voor de Volkskrant over bier te hebben geschreven liet de redactie weten dat ze ‘alles wat we over bier willen weten wel is behandeld’. Bedankt, en tot ziens. Nee, dit nieuws gaf niet dezelfde commotie die rond die tijd ontstond bij een ander vertrek van een schrijver bij diezelfde krant, namelijk van de populaire columniste Eva Hoeke, al was het gevoel dat zij hierover openlijk etaleerde voor mij herkenbaar. Alle gelukkige schrijvers lijken op elkaar, elke ongelukkige schrijver is ongelukkig op zijn eigen manier, als u mij toestaat Tolstoj te parafraseren.

Rembrandtglas 
Vincent Laurensz van der Vinne (II) - Scheiden van kaf en koren (bron: Rijksmuseum).

Op de kop af vijftig bijdragen zijn er in die tien jaar geleverd, afgezien van wat losse bijdragen zoals bierpairings bij zomer- en kerstmenu’s. In die stukken kwamen meer dan 250 verschillende bieren aan de orde. Naast trots resteert vooral een gevoel van dankbaarheid. Dankbaarheid dat dit me gegund is geweest; ik heb het met toewijding gedaan. Maar het geeft te denken dat de golf van enthousiasme die ik in de rug kreeg toen ik in 2014 onbevangen de redactie van het Volkskrant benaderde inmiddels kennelijk is gedoofd. ‘We weten alles al.’ En we willen sowieso minder over het drinken van alcohol schrijven, werd er nog aan toegevoegd. Zulke geluiden hoorde ik al eerder en zie ik ook bij andere kranten. Bier in mainstream media haalt alleen nog de economiekaternen.

Het past in een breder beeld. De tijd van de gezelligheid lijkt wel een beetje voorbij. Decennialang is er genoten van een behaaglijke bierbubbel waarin veel gelijkgestemden elkaar tegen kwamen. Vooral op de online plekken die we leerden kennen als social media, maar we nu zonder voorbehoud asociaal kunnen noemen. Het risico ligt evenwel op de loer dat het zuurstofgehalte in die bubbel naar een al te laag niveau zakt. Het is op een bepaald moment zaak deze te poppen. En daarvoor lijkt een herijking op de balans tussen romantiek en zakelijkheid nodig. Want die romantiek – we weten het nu wel. Dat alleen is niet voldoende om de aandacht vast te houden.

Mijn werk speelt zich af in de wereld van software engineering. Wat me er in aantrekt is de wonderlijke mix van wetenschap en kunst die het is. Natuurlijk heb je voor het maken van software een flinke dosis rationeel, analytisch vermogen nodig, maar creativiteit is een onmisbaar element. De beste engineers maken ‘elegante’ oplossingen voor de taaiste softwarevraagstukken: geniaal in hun eenvoud. Ander persoonlijk voorbeeld. Ik heb jaren softbal gespeeld, een honkbal-variant die voor mannen van mijn leeftijd minder kans op blessures geeft. In theorie dan. Ook daar een mix: het is een fysieke, technische vaardigheid en denksport ineen. De beste spelers zijn niet per se degenen met de meeste spieren, maar degenen die lichaam en geest het beste laten samenwerken.

Ik hou van die combinaties van ogenschijnlijk tegenstrijdige vaardigheden, van zaken die zich afspelen op de raakvlakken van ratio en gevoel, van creativiteit en organisatie. Dat zijn de gebieden waar wat te beleven valt. Het brouwen van bier is er ook zo een. De chemie en natuurkunde die het proces omkaderen, en de creërende kracht van de brouwer. Maar dat spanningsveld – noem het de romantiek van bier brouwen – kent op zijn beurt nóg een dimensie waar het spannend wordt. Die van de pure zakelijkheid. Noem het hard en kil. Data-gedreven besluiten. Marktanalyse. Doelgroepgerichte campagnes. Key Performance Indicators. Objectives and Key Results. Business Intelligence. Of we deze combinatie van ogenschijnlijk tegenstrijdige vaardigheden toejuichen of niet, ik vermoed dat als we over een tijdje nog zullen genieten van de romantiek van bier we dat vooral zullen doen van die ondernemers die de balans tussen romantiek en zakelijkheid hebben weten te vinden. Het is romantiek waar de knip voor getrokken moet worden. Wie de weg naar de knaken weet te vinden zal blijven brouwen.

Ja, 2024 was voor mij een jaar van transitie. Maar misschien is in bierland 2025 wel het jaar waarvan we later zullen zeggen dat dat de tijd van de transitie was.

-- Adverteerders --

© 2017-2025 Stichting Erfgoed Nederlandse Biercultuur