Shillelagh
1 januari 2022 - Henri Reuchlin.
Tot mijn grote verbazing stond Shillelagh vorige maand in het Financieel Dagblad. Dit ondanks dat de kroeg al vele jaren dicht is en de ruimte inmiddels in gebruik is genomen als bruidswinkel. Het kan verkeren.
Bruine kroeg in Amsterdam: Bierproeflokaal In De Wildeman.
Shillelagh is de allereerste Ierse pub van Nederland. Een oervorm ervan. Natuurlijk groen van buiten en van binnen donker. Wanneer ik als middelbare scholier genoeg moed had verzameld (meestal nadat ik eerst ergens anders iets had gedronken), ging ik er wel eens naar binnen. De sfeer was al even wonderlijke en onbeschrijfelijk als de naam van de pub zelf. Er klonk Ierse folkmuziek, iedereen sprak Engels en dronk zwart bier uit hele grote glazen. Gelukkig hadden ze ook pils van de tap. De sfeer was als een warme deken, een beetje rauw, maar iedereen die binnenkwam was welkom. Zelfs een bescheten jongeman.
De reden dat Shillelagh in het Financieel Dagblad werd genoemd, is een treurige. Shell verhuist haar hoofdkantoor van Den Haag naar Londen. Shillelagh lag op een steenworp afstand van de kantoorgebouwen van de oliegigant en was als een huiskamer voor veel expats. Die functie is overgenomen door O’Caseys in het centrum van de stad. Iets verder weg, maar in 2019 wel uitgeroepen tot de beste Ierse pub ter wereld.
Het wonderlijke is dat het fenomeen van de Ierse pub in vrijwel de hele wereld ingang heeft gevonden, met overal tenminste Guinness van de tap. Waar je ook naar binnengaat, je weet in grote lijnen wat je krijgt. Sport op TV, veel hout, veel bier, spiegels, een grote bar en donkere hoekjes, onvermijdelijk groene kleur op de buitengevel en heel veel klaverblaadjes. En ja, ook Ierse folkmuziek.
Wat me verdriet doet, is dat het met grote (wereld)merken als Heineken, Grolsch, Amstel en Bavaria nooit is gelukt de typische Nederlandse bruine kroeg tot een internationaal symbool te maken. Ik begrijp dat sommige merken zich graag als ruimdenkend wereldmerk willen presenteren, maar voor andere ligt hier een gouden kans. Natuurlijk preek ik voor eigen parochie. Het ontbreken van een bruine kroeg in het buitenland is een persoonlijk gemis. Want zo moet ik tijdens vakantie het ook zonder bitterballen met Zaanse mosterd doen? Zou het aan de muziek liggen? Jantje Smit of Sanne en Freek zullen het in Brisbane of Tokio minder doen dan de Dubliners, maar met Ilse de Lange of Anouk moeten we toch een heel eind kunnen komen? De bruine kroeg heeft genoeg onderscheidend vermogen: geen groen maar bruin op de deur, vale vitrages voor het raam, een Perzisch kleedje op de houten tafeltjes en als het even kan wat glimmend messing hier en daar. Een Delftsblauw tegeltje met een wijze spreuk. Voor de Belgische gasten misschien een Sanseveria op de vensterbank. En nee, er is niet alleen pils in stapelglazen te krijgen. Nederland heeft genoeg mooie craftbieren om uit te kiezen. Niet alles hoeft bij het oude te blijven. Traditie bestaat bij gratie van geleidelijke verandering. Want als je niet verandert, dan neemt het koffietentje het over als huiskamer buitenshuis.
Kortom, het is hoog tijd om de bruine kroeg op te stoten in de vaart der volkeren. De expats van Shell geven het goede voorbeeld. Met De Hems heeft Londen z’n Nederlandse tegenvoeter van de Shillelagh. Met bitterballen. En het mooie is: De Hems is nog altijd open.
