De Nederlandse biercultuur kan niet zonder het café

9 juni 2020 - Rick Kempen.

De horeca is weer open, het bier vloeit weer van de tap. De stofwolken van Covid-19 zijn echter nog lang niet opgetrokken. Of de digitale erfstukken, waar collega-columnist en dierbare biervriend Henri Reuchlin in de voorgaande column over schreef, ooit een rariteit uit het verleden zullen zijn - we weten het nog niet. Wat we wel weten? Brouwers en horecaondernemers hebben elkaar meer dan ooit nodig. Wat hen verbindt? De bierliefhebber. Met elk glas bier, gedronken in een proeflokaal, kroeg of café steunt de bierconsument hen beiden.

Hans Krant
Al voordat mijn dierbare #Kluphuis (het Amsterdamse Bierproeflokaal In de Wildeman) werd uitgebaat door Henk Eggens en Els van der Linden, kwam Hans D. elke dag stipt op noen het café binnen. Het heette destijds ‘Proeflokaal’, met als ondertitel “In het gebouw De Wildeman”, en wijlen de van origine Portugese Quim was er gastheer. Tussen twee haakjes: Quim bracht veel moois voort, waaronder zijn dochters Patricia en Manuela - twee totale kanjers die hun sporen in de horeca meer dan verdiend hebben. Manuela behoorde zelfs tot de eerste lichting bardames in het team van Henk en Els. Later kwam Simon Fokkema daarbij, niet als bardame overigens, en inmiddels heeft hij zijn 25-jarig jubileum bij Bierproeflokaal In de Wildeman gevierd - nota bene op de dag dat de Covid-19 sluiting onder voorwaarden werd opgeheven, en nota bene als eigenaar. Gerbrand Adriaenszoon Bredero zou zeggen: “Het kan verkeren”. Maar terug naar Hans, en zijn krant.

Elke dag wandelt Hans een vast parcours door de stad, pijnlijk nauwkeurig afgestemd op het ritme van enerzijds zijn consumpties en anderzijds de afstand tussen, en openingstijden van, zijn vaste café adressen. Opent de gastvrouw of -heer van de dienst de deur ook maar een minuut te laat, dan kan hij of zij op een reprimande rekenen - het dagschema komt in gevaar. Wie Hans D. precies is, wat hij ooit gedaan heeft en waarom hij al meer dan vijfendertig jaar dagelijks zijn ronde maakt - het complete verhaal krijg je alleen als je hem een dag zou volgen en de verschillende anekdotes aan elkaar zou knopen. Hans heeft geen mobiele telefoon en geen computer. Op elk adres heeft hij dan weer wel een vast ritueel. Bij Bierproeflokaal In de Wildeman is dat het lezen van de krant - Trouw - en het maken van de puzzel. Natuurlijk met potlood, en Hans heeft een gummetje bij zich om de antwoorden, als de klus erop zit, grondig te verwijderen zodat er voor een volgende bezoeker ook iets te puzzelen valt. Bij dit alles drinkt hij twee glazen La Trappe blond, en daarna gaat hij naar het volgende adres. De origine van zijn bijnaam moge duidelijk zijn.

De krant
Bierproeflokaal In de Wildeman had de sluiting al aangekondigd voordat onze MinPres het onontkoombaar maakte. Gedurende weken bereidden Simon en zijn team zich voor op het moment van heropening. Met veel gasten werd contact onderhouden via de digitale snelweg of meer analoge middelen - maar van Hans werd taal noch teken vernomen. Waar zou hij eigenlijk wonen, en hoe zou het met hem zijn? Iemand wiens dagelijks leven zich vrijwel compleet in de horeca afspeelt, puzzelend, babbelend en bier genietend - hoe zou die zich houden als de deuren gesloten zijn? Men wist dat hij een vriendin had die ergens in Oost woont - Thea - maar waar precies, dat wist niemand.
In de week voorafgaand aan maandag 1 juni viel een mail op de virtuele deurmat van Bierproeflokaal In de Wildeman. Afzender: Thea. In de mail de vraag of, als de deur weer open ging, alsjeblieft het vaste plekje van Hans D. voor hem gereserveerd kon zijn - en graag dagelijks, voor zolang het nodig was. Hans Krant was er nog.

Maandag 1 juni, stipt om twaalf uur in de middag, opende Bierproeflokaal In de Wildeman de deur. Hans D. stond er, zoals altijd, de jas al half opengeknoopt. Zonder al te veel plichtplegingen nam hij plaats op zijn vaste stoel, aan zijn vaste tafel. Daar lag de krant van 16 maart voor hem klaar. Een glas La Trappe blond werd, zonder ooit besteld te zijn, voor hem neergezet. Hans pakte zijn potlood en begon aan de nog nooit gemaakte puzzel.

Twee dagen later kwam er weer een mail binnen. Men moest zich geen zorgen maken maar Hans was ongelukkig ten val gekomen - hij liep, met de jaren, ook al steeds moeilijker - en moest voorlopig het bed houden. “Zo snel mogelijk zal hij zich weer melden”, mailde Thea aan een handvol info@ adressen, namens haar Hans.

Zoals Hans Krant zijn er duizenden Nederlanders, en ook in andere landen vinden we ze. Jan Bril, Piet Peuken, Bea Koteletjes, Gerrit Pinda, De twee Jannen. Koos Kleurpotlood. De theeleutjes, Vieze Gerrit. Deze is voor hen.